Ιστορία της Ελληνικής Κονότητας Καταλονίας

Πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, την εποχή που η Βαρκελώνη ήταν ακόμη μια μικρή πόλη , το ελληνικό στοιχείο υπήρχε τόσο στον εμπορικό τομέα όσο και στον κοινωνικό.

Μεγάλες Φίρμες άφησαν τα ονόματα τους και αρκετές υπάρχουν μέχρι των ημερών μας.

Από ότι γνωρίζουμε, οι πρώτες ελληνικές οικογένειες εγκαταστάθηκαν στην Βαρκελώνη γύρω στο 1928 με 1930.

Γνωστά ονόματα οικογενειών υπάρχουν ακόμη και σήμερα μεταξύ μας όπως είναι τα Σακέλης, Μουνούχος, Ρίνος, Σκουφεζής και Βαρκάς που το όνομα της χρονολογείτε από το1928 και που ίσως να είναι η αρχαιότερη οικογένεια της Βαρκελώνης.

Απόγονοι αυτών των οικογενειών άλλα και πολλοί άλλοι είναι που συνέβαλαν στην ίδρυση της σημερινής κοινότητας.

Από έγγραφα στοιχεία που υπάρχουν γνωρίζουμε ονόματα  πολλών  παλαιών  οικογενειών ακόμη και τα χρηματικά πόσα που εθελοντικά προσέφεραν για την τέλεση θρησκευτικών λειτουργιών και για διάφορα άλλα έξοδα.

Όπως ήταν επόμενο, πολύ σύντομα αναπτύχθηκε η νέα ελληνική γενιά της Βαρκελώνης. Η νέα γενιά είναι αυτοί οι οποίοι  είτε γεννήθηκαν από καθαυτού Έλληνες γονείς είτε από ετεροθαλείς.

Στην πραγματικότητα οι γενεές που επακολούθησαν έκτοτε, είναι Καταλάνοι-Έλληνες και ιδίως οι  μεταπολεμικές    γενεές οι οποίες θεωρούνται ως οι πρόδρομοι της σημερινής κοινότητος.

Οι πρώτοι Έλληνες που ήλθαν στη Βαρκελώνη, όπως ήταν επόμενο, έφεραν μαζί τους τα ήθη και έθιμα τους και πάντοτε επεδίωκαν να υπάρχει κάποια επαφή μεταξύ τους για να μπορέσουν να διατηρήσουν την ελληνική γλώσσα  αλλά καi την θρησκεία τους.

Έτσι, για να μπορούν να βλέπονται και να συζητούν τα διάφορα θέματα που τους απασχολούσαν την εποχή εκείνη, οργάνωναν κατά διαστήματα γιορτές, συγκεντρώσεις και θρησκευτικές τελετές, φροντίζοντας συνάμα να έρχεται συχνά Ιερέας από την Γαλλία τον οποίο και φιλοξενούσαν στα σπίτια τους.

Ήταν περί τα μέσα του χίλια εννιακόσια εβδομήντα τέσσερα όταν μια χούφτα από νεοφερμένους νέους Έλληνες, μαζί τους και ο γράφων συνήθιζαν να συναντιόνται κάθε Σάββατο βράδυ στο Μιlκ Βαr, ένα μικρό μπαράκι επί της “Rambla Cataluña” απάνω-απάνω σχεδόν στην “Diagonal” το οποίο είχε κάποια Ελληνίδα, η Κα Μαρία και πάντοτε μαζί με τις καθιερωμένες μπύρες, μας προσέφερε και τα εκλεκτά της μεζεδάκια.

Όπως ανέφερα και ποιο πάνω, οι Καταλάνοι Έλληνες που ήδη είχαν μια υποτυπώδη ελληνική κοινότητα, εκείνες τις μέρες είχανε προσκαλέσει έναν ιερέα από την Nice Γαλλίας  τον τότε Αρχιμανδρίτη Στέφανο για να εκτελέσει μια κάποια λειτουργία. Ήταν  τότε  που  μέσω  του Θωμά Παλαμαριζή, κιαυτός νεοφερμένος την εποχή εκείνη,  μας προσκάλεσαν να πάμε στην εκκλησία για να συζητήσουμε για την ίδρυση ελληνικής κοινότητας.

Πρωτοπόρος και πρωτεργάτης της όλης κινήσεως ήταν πάντοτε ο Αείμνηστος Ι. Σκουφεζής με την παρότρυνση και ενίσχυση επίσης του αρχιμανδρίτη Στεφάνου, αλλά και με την συμπαράσταση όλων των υπολοίπων Ελλήνων Καταλανών της  υποτυπώδους εκείνης κοινότητος.

Ο αρχιμανδρίτης Στέφανος και νυν επίσκοπος Εσθονίας πάντοτε κατά τις επισκέψεις του στην Βαρκελώνη, που ήταν πολύ συχνές, φρόντιζε να  μας συγκεντρώνει, να μας παροτρύνει και  να  συζητά  μαζί μας το πώς και τι πρέπει να γίνει προκειμένου να ξεκινήσουμε ότι σχετικό χρειάζετο για την έγκριση Ιδρύσεως Κοινότητας – Εκκλησιάς.

Οι πρώτες συναντήσεις τις περισσότερες φορές γινόντουσαν στο εργαστήριο του Γιάννη Σκουφεζή επί της οδού “Enrique Granados” 13, εκεί, στο βάθος μιας αποθήκης, που εμείς χαριτολογώντας το λέγαμε “το κρυφό σκολειό” εκεί άρχιζαν ατελείωτες συζητήσεις που όχι λίγες φορές τελείωναν με ένα ποτήρι κρασί….

Έτσι λοιπόν σε μια από αυτές τις συγκεντρώσεις αποφασίσαμε να υποβάλουμε την σχετική αίτηση, ζητώντας  να μας εγκριθεί η ίδρυση Ελληνικής Κοινότητας Βαρκελώνης οπότε συντάχθηκε η λεγόμενη “Acta de fundación” αίτηση ιδρύσεως ελληνικής κοινότητας – εκκλησίας εις μνήμη του Αγίου Νεκταρίου του οποίου η μνήμη να γιορτάζεται κάθε χρόνο ως προστάτης της κοινότητας και του Ελληνισμού της Βαρκελώνη, υπογράψαν ως ιδρυτές  “Fundadores” οι κ.κ.

Ιωάννης         Σκουφεζής

Εμμανουήλ    Βαρκάς

Ιωάννης         Μουνούχος

Μαρία            Παπαζαχαρίου

Στυλιανός     Βότσης

Παναγιώτης  Γαννέλης ,  ο  γράφων  το  παρόν  ιστορικό.

Στη συνέχεια υποβλήθηκε στις Ισπανικές αρχές , για την εποχή εκείνη στον “Gobernador Civil”, προς έγκριση.

Μετά από πολλούς μήνες, σχεδόν ένα χρόνο, λάβαμε την απάντηση στην οποία μας κοινοποιούσαν την τόσο ποθητή έγκριση  ιδρύσεως της Ελληνικής Κοινότητας Βαρκελώνης.

Σε μια λοιπόν, από τις λειτουργίες που τότε γινόντουσαν σχεδόν κάθε μηνά, ανακοινώσαμε την επίσημη ίδρυση της κοινότητας και εντός μικρού χρονικού διαστήματος συντάχθηκε το πρώτο καταστατικό το οποίο και στάλθηκε προς έγκριση  στις  αρμόδιες  αρχές του  Ισπανικού  κράτους που τελικώς εγκρίθηκε με  ημερομηνία  24  Δεκεμβρίου  1981.

Έγιναν  οι  πρώτες  εκλογές  στις  οποίες  έλαβαν  μέρος  όλοι oι παραβρισκόμενοι  Έλληνες της  Βαρκελώνης, όπου και εξελέγη το πρώτο επταμελές διοικητικό συμβούλιο ως εξής :

Πρόεδρος            Ιωάννης         Σκουφεζής

Αντιπρόεδρος     Νίκος              Καστανός

Γραμματέας       Μαρία             Παπαζαχαρίου

Ταμίας                Παναγιώτης   Γιαννέλης

Μέλη:                Στυλιανός       Μπότσης

Λεωνίδας         Μουλάς

Ο  εκάστοτε     Ιερέας

Ανάλογα  με  το  καταστατικό της εποχής εκείνης.

Η πρώτη περίοδος υπήρξε πολύ εποικοδομητική και για πρώτη φορά  οι  Έλληνες της Βαρκελώνης βρέθηκαν όλοι μαζί.

Έγιναν πολλές εκδηλώσεις κοινωνικού και θρησκευτικού περιεχομένου και πάντοτε οι μεγάλες γιορτές γιορτάζονταν κατά τα ελληνικά ήθη και έθιμα με χορούς τραγούδια και ελληνική μουσική.

Αλλά ως συνήθως, με τον καιρό έπειτα από την ακμή επέρχεται η παρακμή, άλλαξε το διοικητικό συμβούλιο και τελικά η κοινότητα ατόνησε , σχεδόν ξεχάστηκε, εωσότου  κάποια μέρα περί τα τέλη του 1996 με πρωτοβουλία  του Νίκου Καστανού ξανασυγκεντρωθήκαμε  πάλη  όλοι μαζί  και ενεργοποιήσαμε  την κοινότητα .

Έγιναν εκλογές  και  υπό  την  προεδρία  του Νίκου Καστανού, το νέο διοικητικό συμβούλιο με απόλυτη  ομοφωνία εξέλεξε ως επίτιμο Πρόεδρο “Vitalicio” τον Ιωάννη Σκουφεζή.

Την εποχή εκείνη η κοινότητα οργανώθηκε και ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα, έγιναν  παρά πολλές  κοινωνικές  αλλά  και θρησκευτικές εκδηλώσεις, δημιουργήθηκε για πρώτη φορά ελληνικό σχολείο και επίσης για πρώτη  φορά αναγνωρίστηκε από το ελληνικό κράτος.

Με την  πάροδο του χρόνου έγιναν αλλαγές στο διοικητικό συμβούλιο   όπου   εξελέγησαν   αντάξιοι   συνεχιστές   του   έργου και  περί  τα  μέσα  του  2001 υπό   την  προεδρία  της Κας Σέτης Καλιακούδας με τα νέα μέλη και νεαρά άτομα που ήλθαν στη κοινότητα, αναπτύχθηκε ακόμη ποιο πολύ με πολύ καλά  αποτελέσματα.

Από  τις  αρχές  του  2003  μέχρι   σήμερα   υπό  την προεδρία  της Κας Μαρίας Μήτρου το νέο διοικητικό συμβούλιο της κοινότητας, με τους ελάχιστους οικονομικούς πόρους που διαθέτει   επέτυχε   αντικειμενικούς   στόχους   πολύ   υψηλούς.

Κατ’ αρχή η κοινότητα ενοικίασε χώρο δικό της που τα μέλη της μπορούν να συγκεντρώνονται, να συνεδριάζουν να συζητούν μεταξύ τους  και να πραγματοποιούνται  εορταστικές  εκδήλωσες.

Επανίδρυσε το Ελληνικό σχολείο, βιβλιοθήκη με ελληνικά σχολικά  βιβλία, και φρόντισε και ήλθε  διορισμένος δάσκαλος από την Ελλάδα, έτσι, σήμερα παράλληλα με την ελληνική γλώσσα  διδάσκονται  χοροί,  τραγούδια  ελληνικά  κ.τ.λ.

Γίνονται συναντήσεις δίνοντας  την ευκαιρία να γνωρίζονται τα μέλη μεταξύ τους και να αναπτύσσονται οι σχετικές γνωριμίες των Ελλήνων της Βαρκελώνης.

Φρόντισε επίσης και έρχεται κατά διαστήματα, Ιερέας από την Μητρόπολη Μαδρίτης και  γίνεται λειτουργία, ιδίως τις ημέρες των μεγάλων εορτών και συνάμα να γιορτάζονται κατά τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα, με φαγοπότι,  χορούς  και  τραγούδια  ελληνικά.

Ας ελπίζουμε λοιπόν, πως η κοινότητα μας θα συνεχίσει να συνυπάρχει ανάμεσα στην Ισπανική κοινωνία με τον ίδιο ενθουσιασμό και με πιο πολύ  δυναμισμό για να παραδοθεί στους αυριανούς  Νεοέλληνες   της   Βαρκελώνης.

Αυτά ως προς την μικρή μας κοινότητα που πολύ σύντομα θα γιορτάσει την επέτειο της 27ηςτης ιδρύσεως της, και αν  ο θεριστής δεν απλώσει το χέρι του ίσος να γραφούν μερικές ακόμα σελίδες.

Βαρκελώνη, 15 Νοεμβρίου 2008

Παναγιώτης  Γιαννέλης

Συνιδρυτής και μέλος της κοινότητας.